Буйным планам: Вобад бубна са сподачкамі

Бубен - ударная музычная прылада нявызначанай вышыні гучання, які складаецца са скураной мембраны, нацягнутай на драўляны вобад. Да некаторых разнавіднасцяў бубнаў падвешаны металічныя званкі, якія пачынаюць звінець, калі выканавец ударае па мембране бубна, пацірае яе ці падтрасае ўсю прыладу.
Ужываецца ў паўднёваеўрапейскай музыцы з часоў крыжовых паходаў і ў заходняй сімфанічнай і духавай музыцы з XIX стагоддзя, бубен быў створаны па ўзоры старажытнай ударнай прылады, на якім на працягу тысячагоддзяў гралі на Блізкім Усходзе. Падобнай канструкцыі званок, па якім б'юць выбівачкай, служыць магічнай прыладай сібірскіх і індзейскіх шаманаў.

Разнавіднасці

Ў наш час адрозніваюцца два асноўных віды бубнаў:
- Народны ці этнічны, драўляны вобад з нацягнутай скураной мембранай. У залежнасці ад прызначэння званкі бываюць разнастайных памераў. Прылады гэтага тыпу выкарыстоўваюцца ў рытуальных мэтах шаманамі карэнных народаў. У іх канструкцыі могуць быць невялікія бубенчыкі, прывязаныя да дрота, працягнутага пад мембранай.
- Аркестравы бубен, самы распаўсюджаны варыянт, са скураной ці пластыкавай мембранай і металічнымі сподачкамі, умацаванымі ў адмысловых прарэзах на вобадзе. Прылада цвёрда ўмацавалася ў прафесійнай музыцы, стаўшы адным з асноўных ударных прылад сімфанічнага аркестра.

Бубны розных культур

Даф (гавал) - прылада, вядомы ва ўсходніх краінах.
Пандэйру - Паўднёвая Амерыка, Партугалія.
Цюнгур (дзюнгюр) - (алт. - тунур) цюркскі бубен. Выкарыстоўваецца шаманамі Алтая, Якутыі і іншых цюркскіх народаў Цэнтральнай Азіі, адзін з найважных атрыбутаў абрадаў .
Канджыра - бубен у індыйскай музыцы.

Бубен і тамбурын

Паводле музычнага слоўніка:
Тамбурын
1. у Нямеччыне барабан Баскаў (ручны барабан з бубенчыкамі, пандэро, бубен), ужытны ў Іспаніі і паўднёвай Італіі (таксама на Ўсходзе) пры тарантэлах і іншых танцах (у руках у самога танцора); пад танцам маюць на ўвазе таксама старадаўні правансальскі танец у двухдольным тактавым памеры і ўмераным руху з суправаджэннем барабана баскоў.
2. У Францыі, насупраць, пад словам tambourin разумеюць ужытны ў Правансе від доўгага вузкага барабана, на якім грае разам з galoubet (род флажалета), адзін і той жа выканаўца. Т. служыць таксама назвай танцавальнай п'есы, характар якой запазычаны з толькі што паказанага спалучэння прылад (пар. Рама, сюіта in E), з цотным тактавым памерам і з нерухомым басам, - нешта накшталт музыкі мядзведжых павадыроў.
Бубен - Уяўляе сабою абруч у некалькі цаляў шырыні з нацягнутай на ім цялячай ці аслінай скурай. У адтуліны, прарэзаныя па акружнасці абруча, нанізаны тонкія звінячыя металічныя пласцінкі, па краях жа яго прымацоўваюцца бубенчыкі, гэта значыць металічныя шарыкі з дробам. Для вымання гуку праводзяць па скуры пальцам ці ўдараюць па ёй пэндзлем рукі. Б. ужываецца, як суправаджалая прылада пры перадачы народных ці ваенных песень, а таксама ў аркестры пры выкананні характэрных танцаў.
У Школе… Купінскага прыведзена наступнае:
Бубен і тамбурын уяўляюць сабою нізкі драўляны абруч, абцягнуты з аднаго боку скурай. <…> Розніца ў прыладзе бубна і тамбурына складаецца ў тым, што ў звонцы ўсярэдзіне абруча працягнуты крыж-накрыж два ці тры дроты, запар абвешаныя маленькімі бубенчыкамі і цацкамі, якія ўздрыгваюць пры наймалым дакрананні да прылады і што вырабляюць характэрнае гучанне. У тамбурыне гэтых провалак няма, але ў сценцы абруча зроблена некалькі даўгаватых выразаў, у якіх пасаджаны па пары маленькіх сподачкаў, насаджаных на нерухомыя штыфты.
Такім чынам, тамбурын - першапачатковая назва французскага (правансальскага) барабана. Так, як па-італьянску бубен і тамбурын завуцца аднолькава tamburino, адбылося скажэнне тэрміналогіі, і сучасныя бубен і тамбурын на практыку аднолькавыя.
Спасылкі
• Д. Р. Рогаль-Левицкий: «Современный оркестр»
• Русские народные инструменты
• О шаманских бубнах
Нататкі
1. [www.biysk.secna.ru/jurnal/b_vestnik/n3_2005/doc/eroshkin.doc Ерошкин Д. В. Шаманизм Южной Сибири]
2. Д. Куртни — Инструменты, используемые в южноиндийской музыке
3. Г. Риман. Музыкальный словарь[Пер. с нем. Б. П. Юргенсона, доп. рус. отд-нием]. — М.: ДиректМедиа Паблишинг, 2008. — CD-ROM
4. К. Купинский. Школа игры на ударных инструментах. — Москва: Московская Типография №6, 1981. — 206 с. — ISBN 5-7140-0918-5
5. Админский бубен своими руками
6. Видео
7. Рисунки на админских бубнах
8. Инструкция по применению

Барабан

Турэцкі барабан.