Старасвецкая Беларусь
Галерэі
Уваход
Зараз на сайце
Цяпер 101 госцяў анлайнСУМ |
Сум ці суомі - старажытнае прыбалтыйска-фінскае племя, якое засяліла напачатку 1 тысячагоддзя н. э. паўднёвы захад сучаснай Фінляндыі. У XI веку ў адрозненне ад емі, якая плаціла даніну Наўгародскай рэспубліцы, заставаліся незалежнымі і нават здзяйснялі набегі на землі шведаў. У XII веку было заваявана шведамі і ў наступным разам з ем’ю і іншымі плямёнамі ўтварыла фінскую народнасць.
ГЕНЕТЫКА Гаплагрупа R1a (Y-ДНК)
Матэрыял з Вікіпедыі - вольнай энцыклапедыі
Гаплагрупа R1a Тып Y-ДНК Меркаваная дата з'яўлення - 3000 гадоў да н.э. Меркаванае месца з'яўлення - Сярэдняя Азія ці Ўсходняя Еўропа Продак - Гаплагрупа R1 Нашчадкі - R1a*, R1a1 Характарыстыка мутацый R1a = SRY10831.2/SRY1532.2, L62, L63. R1a1 = M17, M198 R1a1a = M56 R1a1b = M157 R1a1c = M64.2, M87, M204 R1a1d = P98 R1a1e = PK5 Тыповыя прадстаўнікі: заходнія і ўсходнія славяне, таджыкі, кіргізы, паўночныя індыйцы R1a - Y-храмасомная гаплагрупа, распаўсюджана ва Ўсходняй Еўропе, Сярэдняй і Паўднёвай Азіі.
Паходжанне
Адбываецца ад мутацыі гаплагрупы R1, адбыўшайся у мужчыны, які жыў к. 15 000 гадоў таму назад (па дадзеных хуткасці мутацый). Верагодны распаўсюд - некалькімі хвалямі. Самая значная хваля - к. 3-5 тыс. гадоў назад з чарнаморскіх стэпаў, верагодна злучана з распаўсюдам індаеўрапейскіх моў і курганнай культурай.
Этнагеаграфічны распаўсюд
Найвялікі распаўсюд мае - ва Ўсходняй Еўропе: сярод лужычан (63 %), палякаў (к. 56 %), украінцаў (к. 54 %), беларусаў (52 %), рускіх (47 %), татараў 34 %, башкір (26 %) (у башкіраў Саратаўскай і Самарскай вобл. да 48 %); - ў Цэнтральнай Азіі: у худжандскіх таджыкаў (64 %), кіргізаў (63 %), ішкашымі (68 %). - Умераны распаўсюд у скандынаўскіх краінах (23 % у Ісландыі, 18-22 % у Швецыі і Нарвегіі), у Іране (25 %?). - У брахманаў індыйскіх штатаў Заходняя Бенгалія і Уттар-Прадзеш дадзеная гаплагрупа сустракаецца з чашчынёй 72 % і 67 % адпаведна. Што кажуць генетычныя даследванні? Y-храмасомныя гаплагрупы ў этнічных групах Пералічаныя тут для этнічных груп гаплагрупы Y-храмасомы засноўваюцца на адпаведных даследаваннях. Зацемкі " ІЕ = Індаеўрапейскі Матэрыял узяты з: Фіны; Уральскі (Фіна-пермскі) ; Гаплагрупы - R1b(1,8 %) - R1a( 10,5%) – I( -%) – E(1,8 %) – J(-%) – G( -%) - N( 63.2%) - T (-%) - L(- %)
АРХЕАЛОГІЯ Вытокі культуры Сумёмус’ярві: >Свідэрская кульутура + Грэнская культура >Культура Кунда>Культура Суёмус’ярві
Культура Суёмус’ярві
Матэрыял з Вікіпедыі - вольнай энцыклапедыі Фінляндыя ў эпоху мезаліту. Цёмна-зялёны колер пазначае ўчасткі зямлі вышэй узроўня мора пасля ледніковага перыяду, светла-зялёны колер - узровень зямлі каля 5300 г. да н. э., чырвоным колерам адзначаны мезалітычныя стаянкі. Культура Суёмус’ярві- археалагічная культура эпохі мезаліту на тэрыторыі Фінляндыі. Існавала ў перыяд 6500 - 3000 гг. да н. э. Была сканцэнтравана на тэрыторыі сучасных правінцый Паўднёва-заходняя Фінляндыя і Уусімаа на паўднёвым узбярэжжы Фінляндыі, аднак асобныя знаходкі, злучаныя з дадзенай культурай, былі знойдзены ўздоўж усяго ўзбярэжжа Фінскага заліва. Сярод знойдзеных артэфактаў - каменныя сякеры і апрацаваныя кавалкі сланцу. Некаторыя знаходкі ў пластах дадзенай культуры злучаны з кундскай культурай. Культура названа па мысе Суёмус’ярві, дзе ўпершыню зроблены знаходкі, злучаныя з дадзенай культурай. Нататкі 1. 1 2 3 Burenhult, G. 1999. Arkeologi i Norden, del 1. Natur och Kultur. Stockholm. s. 213 Спасылкі К. Э. Герман ГІСТОРЫЯ ВЫВУЧЭННЯ АРХЕАЛАГІЧНАЙ КУЛЬТУРЫ СПЕРРІНГС У ФІНЛЯНДЫІ Крыніца - "http://ru.wikipedia.org/wiki/
НАРОДЫ ЗЛУЧАНЫЯ НАЗОВАМ З СУМАМІ.
Сумбанцы
Краіны пражывання: Інданэзія
Рэгіён пражывання: Азія
СУМБАНЦЫ, адзін з біма-сумбанскіх народаў у Інданэзіі, на выспе Сумба Малага Зондскага архіпелага. Колькасць 500 тыс. чалавек. Кажуць на мове сумба. Мае некалькі дыялектаў, ўзаемнаразумеемых у суседніх рэгіёнах (найболей моцныя адрозненні паміж усходнім і заходнім дыялектамі). Сумбанцы — хрысціяне-рэфарматы і мусульмане-суніты; захоўваюць перажыткі традыцыйных вераванняў.
Сумбаўцы
Краіны пражывання: Інданэзія
Рэгіён пражывання: Азія
СУМБАЎЦЫ, сумбаванцы, таў семава (саманазва — «чалавек Семава»), народ у Інданэзіі, у заходняй частцы выспы Сумбава. Колькасць 300 тыс. чалавек. Кажуць на мове сумбава заходнеаўстранезійскай групы аўстранезійскай сям'і. Сярод жыхароў прыбярэжных мястэчкаў і ў сем'ях былой шляхты, для якой былі традыцыйныя дынасційныя шлюбы са шляхтай біма, распаўсюджаны таксама інданэзійская мова. Сумбаўцы — мусульмане-суніты.
Геаграфічныя назовы ў Беларусі, злучаныя з сумамі
в. Сумкі >Віцебская вобласць > Верхнядзвінск >Бігасаўскі в. Сумарокава> Магілёўская вобласць > Магілёў > Княжыцкі
Прозвішчы: Сумоўскі - старажытны беларускі шляхецкі род.
Сумарокаў, Сумакоў, Сумараў, Сумец, Сумкін, Сумнікаў, Сумаракоўскі, Сумачкін, Сумскі, Сумцоў.
Са спісу войска ВКЛ 1528 года:
Суморок Пашко, б. Гародзенскага пав. Троцкага в-д. 100
Геаграфічныя назовы за мяжой, злучаныя з сумамі
Сумы — Україна
Народная мудрасць вучыць не заракацца ад сумы (торбы) і ад турмы. У рускай і ўкраінскай мовах сума (торба) (c 1551 года) запазычана з польскай suma, sumka "перакідная сумка" (Фасмер). У польскую мову слова трапляе са сярэдневерхнянямецкай soum "ноша ў’ючанай жывёлы" (пар. новаверхнянямецкае Saum "ноша"). Нямецкая запазычала слова з вульгарнай латыні: sauma, sagma "ўючанае сядло, ўюк", якое, нарэшце, узыходзіць да першакрыніцы: у грэцкай σάγμα "ўючанае сядло" ад σάττω "наўючваць." Назва горада Сумы ўзыходзіць да таго ж слова: (Пацебня) ад казацкіх ўюкоў. У Іпацьцеўскім летапісе сустракаецца выраз каня сумьныя "ўючаных коней," што дазваляе казаць пра старажытнае слова.
Су-кызлары. У Сярэдняй Азіі, недалёка ад горада Кара-Хісар, ёсць вялікае возера Айнар-гель, пасярэдзіне тырчыць з вады скала. Там, як сцвярджае старадаўняе паданне, жывуць прыгажуні су-кызлары - напалову панны, напалову рыбы. Яны выходзяць у сонечны дзень з вады на камень і расчэсваюць залатыя косы. Вочы ў іх блакітныя, бровы - выгнутыя, падбародкі круглыя, скура белая-белая. Бывае, што хлопцы цэлымі днямі пільнуюць прыгажунь у возера, ды толькі дарма: як убачаць су-кызлары чалавека, кідаюцца ў ваду і больш не з'яўляюцца.
Крыніца: myfhology.narod.ru
Падрыхтавала Галіна Арцёменка |